Úc luôn nằm trong top những quốc gia đáng sống nhất thế giới với chất lượng cuộc sống cao, hệ thống y tế hàng đầu và môi trường giáo dục tiên tiến. Chính vì vậy, giấc mơ trở thành công dân Úc là khao khát của rất nhiều người Việt. Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất luôn là: "Nhập cư Úc có khó không?" và "Làm gì để được định cư Úc?".
Thực tế, chính sách di trú của Úc rất chặt chẽ nhưng cũng rất minh bạch. Nếu bạn nắm rõ lộ trình và chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng, cánh cửa đến với nước Úc hoàn toàn rộng mở. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết điều kiện định cư Úc theo từng diện cụ thể, giúp bạn xác định được hướng đi đúng đắn nhất cho tương lai của mình.
1. Các diện định cư Úc phổ biến
Trước khi đi sâu vào chi tiết các điều kiện, bạn cần biết chính phủ Úc phân loại người nhập cư vào các nhóm visa khác nhau. Mỗi nhóm sẽ có những yêu cầu riêng biệt. Hiện nay, có 4 con đường phổ biến nhất để người Việt tiến tới thẻ thường trú (PR):
- Định cư diện tay nghề: Đây là diện phổ biến nhất, dành cho những người lao động có chuyên môn, kỹ năng nằm trong danh sách ngành nghề Úc đang thiếu hụt (như IT, y tá, kỹ sư...). Các visa tiêu biểu: Subclass 189, 190, 491.
- Định cư diện đầu tư - kinh doanh: Dành cho các doanh nhân, nhà đầu tư có tiềm lực tài chính muốn mở doanh nghiệp hoặc đầu tư vào các quỹ của Úc. Visa tiêu biểu: Dòng visa 188.
- Định cư diện du học: Thực chất đây là lộ trình từ Visa du học (500) chuyển tiếp sang Visa tốt nghiệp (485) và cuối cùng là nộp hồ sơ định cư theo diện tay nghề sau khi tích lũy đủ kinh nghiệm.
- Định cư diện bảo lãnh gia đình: Dành cho người có vợ/chồng, cha mẹ hoặc con cái là công dân hoặc thường trú nhân Úc bảo lãnh.
Hiểu rõ mình thuộc nhóm đối tượng nào là bước đầu tiên để giải đáp câu hỏi điều kiện gì để được định cư Úc.
2. Điều kiện định cư Úc: Những quy chuẩn khắt khe
Dù bạn đi theo diện nào, Bộ Di trú Úc cũng đặt ra những "hàng rào kỹ thuật" chung mà mọi ứng viên đều phải vượt qua.
2.1. Điều kiện chung
Đây là những yêu cầu nền tảng. Nếu không thỏa mãn các yếu tố này, hồ sơ của bạn có thể bị loại ngay từ vòng gửi xe.
- Sức khỏe: Úc có tiêu chuẩn y tế rất cao để bảo vệ cộng đồng và giảm gánh nặng cho hệ thống an sinh xã hội. Bạn và các thành viên gia đình đi cùng phải trải qua kỳ kiểm tra sức khỏe tại các phòng khám được chỉ định. Các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng (như lao phổi) hoặc các bệnh đòi hỏi chi phí điều trị đắt đỏ có thể khiến visa bị từ chối.
- Lý lịch tư pháp: Bạn phải chứng minh mình là người có tư cách đạo đức tốt. Điều này đồng nghĩa với việc không có tiền án tiền sự nghiêm trọng. Bạn cần cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ tất cả các quốc gia bạn đã sống trên 12 tháng trong 10 năm qua.
- Trình độ Tiếng Anh: Ngoại trừ một số diện visa bảo lãnh người thân đặc thù, hầu hết các diện định cư (đặc biệt là tay nghề và du học) đều yêu cầu chứng chỉ tiếng Anh (IELTS, PTE Academic...). Mức điểm yêu cầu tùy thuộc vào từng loại visa, nhưng thông thường tối thiểu là IELTS 6.0 (hoặc tương đương) cho các dòng visa tay nghề. Tuy nhiên, để tối ưu điểm EOI (Expression of Interest), bạn nên đạt Proficient English (IELTS 7.0 hoặc PTE 65) để cộng thêm 10 điểm.
- Hệ thống tính điểm di trú: Đối với diện tay nghề, điều kiện định cư Úc dựa trên thang điểm. Bạn được cộng điểm dựa trên: độ tuổi (độ tuổi vàng thường là 25-32), bằng cấp, số năm kinh nghiệm, khả năng tiếng Anh, và việc học tập tại vùng Regional. Điểm tối thiểu thường là 65, nhưng thực tế các ngành hot thường cần số điểm cao hơn nhiều (85-90 điểm) để nhận được thư mời.
2.2. Đối với Visa đầu tư
Nếu bạn có tiềm lực tài chính mạnh và thành tích kinh doanh nổi bật, Visa National Innovation (Visa 858) hiện là lựa chọn phù hợp thay thế cho visa 188 trước đây. Đây là diện thường trú trực tiếp, không áp dụng thang điểm hay mức đầu tư cố định, mà tập trung đánh giá năng lực tài chính, lịch sử kinh doanh minh bạch, thành tựu thực tế của doanh nghiệp (doanh thu, mở rộng thị trường, tạo việc làm, đóng góp cho đổi mới – sáng tạo) cùng uy tín và kinh nghiệm điều hành của doanh nhân, thường cần có đề cử từ tổ chức hoặc cơ quan có thẩm quyền tại Úc.
Việc đầu tư bất động sản tại Úc không trực tiếp mang lại visa, nhưng có thể được xem là yếu tố bổ trợ để chứng minh năng lực tài chính và cam kết gắn bó lâu dài, không phải điều kiện bắt buộc hay yếu tố quyết định.
2.3. Đối với Visa diện du học
Du học là con đường "đường vòng" nhưng chắc chắn nhất cho các bạn trẻ. Để chuyển đổi từ du học sinh sang thường trú nhân, bạn cần:
- Hoàn thành khóa học tối thiểu 2 năm: Để đủ điều kiện xin visa làm việc sau tốt nghiệp (Visa 485).
- Ngành học ưu tiên: Không phải ngành nào cũng dễ định cư. Chính phủ Úc ưu tiên các ngành thuộc danh sách tay nghề chiến lược trung và dài hạn (Medium and Long-term Strategic Skills List - MLTSSL).
- Các ngành hot hiện nay: Y tá - Điều dưỡng, Giáo dục mầm non, Công nghệ thông tin (IT), Kỹ thuật và Công tác xã hội.
- Tích lũy kinh nghiệm: Sau khi tốt nghiệp, bạn cần tận dụng thời gian của visa 485 để đi làm, tích lũy kinh nghiệm và vượt qua kỳ Thẩm định tay nghề.
2.4. Điều kiện định cư Úc với visa tay nghề
Đây là diện cạnh tranh khốc liệt nhất nhưng chi phí thấp hơn diện đầu tư. Làm gì để được định cư Úc theo diện này?
- Thẩm định tay nghề: Đây là bước quan trọng nhất. Bạn phải nộp hồ sơ sang các cơ quan chức năng của Úc (như VETASSESS, Engineers Australia, ANMAC...) để họ xác nhận bằng cấp và kinh nghiệm làm việc của bạn tại Việt Nam tương đương với tiêu chuẩn Úc.
- Nghề nghiệp nằm trong danh sách: Nghề của bạn phải nằm trong danh sách nghề đang thiếu hụt nhân lực.
- Các nghề được ưu tiên: Hiện nay, hậu Covid-19, Úc đang "khát" nhân lực trong các lĩnh vực:
- Y tế & Chăm sóc sức khỏe: Bác sĩ, Y tá, Chăm sóc người già.
- Xây dựng & Hạ tầng: Quản lý dự án, Kỹ sư dân dụng, Thợ lành nghề (thợ điện, thợ hàn, thợ mộc).
- Công nghệ: Lập trình viên, An ninh mạng.
2.5. Đối với Visa bảo lãnh đoàn tụ gia đình
Điều kiện của diện này chủ yếu xoay quanh tính xác thực của mối quan hệ:
- Chứng minh mối quan hệ: Đối với visa vợ/chồng, bạn cần bằng chứng thuyết phục về mối quan hệ, quá trình sống chung, chia sẻ tài chính và các mối quan hệ xã hội. Sự giả mạo trong diện này bị Úc xử lý rất nặng (cấm nhập cảnh vĩnh viễn).
- Người bảo lãnh: Phải là công dân Úc, thường trú nhân Úc hoặc công dân New Zealand đủ điều kiện.
- Cam kết tài chính: Người bảo lãnh phải cam kết hỗ trợ tài chính cho người được bảo lãnh trong thời gian đầu (thường là 2 năm).
3. Một số quyền lợi khi định cư Úc
Khi đã vượt qua các thủ tục mua nhà ở Úc (nếu bạn đầu tư) và đáp ứng đủ các điều kiện để được định cư Úc, tấm thẻ xanh sẽ mang lại cho bạn những quyền lợi tuyệt vời mà ít quốc gia nào sánh được:
- Hệ thống y tế Medicare: Bạn được khám chữa bệnh miễn phí tại các bệnh viện công và được trợ giá mua thuốc. Đây là "tấm khiên" bảo vệ sức khỏe vô giá cho cả gia đình.
- Giáo dục miễn phí: Con cái bạn được học miễn phí tại các trường công lập từ mẫu giáo đến hết trung học phổ thông. Học phí đại học dành cho PR cũng thấp hơn nhiều so với du học sinh và được phép vay vốn chính phủ (HECS-HELP).
- Quyền mua bất động sản: Khi là PR, bạn được hưởng các chính sách mua nhà như công dân Úc: được mua nhà cũ, nhà mới tùy ý, hưởng các khoản hỗ trợ mua nhà lần đầu (First Home Owner Grant) và không phải đóng các khoản phí phạt hay phí xét duyệt FIRB cao ngất ngưởng như người nước ngoài.
- Phúc lợi xã hội (Centrelink): Sau thời gian chờ (thường là 2-4 năm), bạn được hưởng các trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ nuôi con, trợ cấp ốm đau...
- Cơ hội nhập tịch: Sau khi giữ PR 1 năm và sống tại Úc đủ 4 năm, bạn có quyền thi quốc tịch để sở hữu hộ chiếu Úc – một trong những hộ chiếu quyền lực nhất thế giới, miễn thị thực đến hơn 180 quốc gia.
Điều kiện định cư Úc ngày càng nâng cao yêu cầu về chất lượng ứng viên (tiếng Anh tốt hơn, tay nghề cao hơn, đầu tư hiệu quả hơn). Thay vì lo lắng "làm gì để được định cư Úc", hãy bắt đầu bằng việc xây dựng một lộ trình rõ ràng ngay từ hôm nay.
